SURISHTIRUV-TERGOV JARAYONIDA YASHIRINIB YURGAN SHAXSLARNI ANIQLASHDA ZAMONAVIY TEXNOLOGIYALARDAN FOYDALANISH

Abstract

Surishtiruv-tergov jarayonida shaxslarni aniqlash va qidiruv faoliyatlari huquqni muhofaza qiluvchi organlarning eng murakkab hamda mas’uliyatli vazifalaridan biridir. Jinoyat sodir etgan yoki suddan yashirinib yurgan shaxslarni aniqlashda zamonaviy texnologiyalardan foydalanish bugungi kunda nihoyatda dolzarb masala hisoblanadi. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining tez sur’atlarda rivojlanishi, sun’iy intellekt imkoniyatlarining kengayishi, biometrik identifikatsiya vositalari, videokuzatuv tizimlari, dronlar, GPS monitoring, mobil qurilmalardan olingan ma’lumotlarni tahlil qilish usullari tergovchi va surishtiruv organlariga qidiruv jarayonlarini samarali tashkil etish va tezkor natijalarga erishishda keng imkoniyatlar yaratmoqda. Mazkur maqolada, bir tomondan, O‘zbekiston Respublikasida mavjud huquqiy asoslar va normativ-huquqiy hujjatlar tahlil qilinadi, ikkinchi tomondan esa zamonaviy texnologiyalarning amaliy qo‘llanilishi misollar orqali yoritiladi. Ayniqsa, jinoyatchilikka qarshi kurashda Interpol, Europol kabi xalqaro tashkilotlar bilan o‘zaro hamkorlik qilish, ma’lumotlar almashinuvini yo‘lga qo‘yish va global elektron bazalardan foydalanish masalalari muhim ahamiyat kasb etadi. Shuningdek, maqolada surishtiruv-tergov jarayonida elektron ma’lumotlar bazalarining integratsiyasi, kriminologik profil yaratish, sun’iy intellekt yordamida yuz va ovoz identifikatsiyasini amalga oshirish, shaxslarning onlayn faoliyati izlarini tahlil qilish kabi yo‘nalishlarga alohida e’tibor qaratilgan. Bu jarayonda inson huquqlarini himoya qilish, shaxsiy hayot daxlsizligini saqlash, shuningdek, texnologiyalarni qonuniy va shaffof qo‘llash tamoyillari ham asosiy tamoyillar sifatida yoritilgan. Maqola nafaqat nazariy, balki amaliy tavsiyalarni ham o‘z ichiga oladi. Xususan, tergovchi va surishtiruvchilar uchun zamonaviy texnologiyalardan foydalanishda metodik yondashuvlar, xalqaro tajriba misollari hamda O‘zbekistonda qo‘llash imkoniyatlari haqida aniq takliflar berilgan..