VOYAGA YETMAGANLAR ORASIDA HUQUQBUZARLIKLAR PROFILAKTIKASINI PSIXOLOGIK TA’MINLASH.

Abstract

Mazkur maqolada voyaga yetmaganlar orasida huquqbuzarliklar profilaktikasini psixologik ta’minlashning nazariy va amaliy asoslari tahlil qilingan. Hozirgi kunda yoshlar tarbiyasi, ularning huquqiy ongi va ijtimoiy mas’uliyatini shakllantirish masalasi jamiyat taraqqiyotining eng muhim omillaridan biri hisoblanadi. Voyaga yetmaganlar orasida huquqbuzarliklarning oldini olish faqat huquqiy chora-tadbirlar bilan emas, balki chuqur psixologik yondashuv, ijtimoiy-pedagogik qo‘llab-quvvatlash va oilaviy muhitni sog‘lomlashtirish orqali amalga oshiriladi. Maqolada voyaga yetmagan shaxsning xulq-atvori, ruhiy holati, ijtimoiy munosabatlarga kirishish xususiyatlari tahlil qilinadi. Ayniqsa, huquqbuzarlikka moyillikning shakllanishida oilaning befarqligi, maktabdagi psixologik nazoratning sustligi, ijtimoiy tarmoqlardagi salbiy axborotlar ta’siri, shuningdek, o‘smirlik davrida emotsional beqarorlik muhim rol o‘ynashi ta’kidlanadi. Shu bois huquqbuzarliklar profilaktikasi jarayonida psixolog, pedagog, ota-ona va jamoatchilikning hamkorligi muhim ahamiyatga ega. Maqolada shuningdek, voyaga yetmaganlar bilan ishlashda psixoprofilaktik yondashuvning asosiy yo‘nalishlari ochib berilgan: shaxsiy suhbatlar, diagnostik testlar, emotsional stressni kamaytirish mashg‘ulotlari, ijtimoiy rollarni o‘rganish, empatiya va o‘zini anglashni rivojlantirish usullari samarali natija berishi qayd etiladi. Shaxsning psixologik barqarorligi huquqbuzarlik xavfini kamaytiruvchi omil sifatida baholanadi. Tadqiqot natijalariga ko‘ra, voyaga yetmaganlar o‘rtasida huquqbuzarliklarning oldini olish samarali bo‘lishi uchun quyidagi shartlar muhim: oilaviy tarbiyada mehr va e’tibor muhitini yaratish, ta’lim muassasalarida psixologik xizmatni kuchaytirish, yoshlar uchun foydali ijtimoiy loyihalar va ijobiy axborot muhitini kengaytirish. Shuningdek, profilaktika jarayonida o‘smirlarning ijtimoiy faolligini oshirish, ularni jamoatchilik faoliyatiga jalb etish, sport, san’at va texnik ijodiyotga yo‘naltirish ularning shaxsiy salohiyatini to‘g‘ri yo‘nalishga buradi..