ICHKI ISHLAR ORGANLARIDA FIRIBGARLIK JINOYATLARINI FOSH ETISH MASALALARI
Keywords:
firibgarlik, ichki ishlar organlari, tergov, jinoyatlarni fosh etish, raqamli firibgarlik, hujjatlashtirish, ekspertiza, huquqiy ong, sunâiy intellekt, huquqni muhofaza qilishAbstract
Firibgarlik jinoyatlari zamonaviy jamiyatda eng koâp tarqalgan va ichki ishlar organlari tomonidan koâp uchraydigan huquqbuzarlik turlaridan biridir. Ular koâpincha iqtisodiy manfaat olish maqsadida amalga oshiriladi va fuqarolar, tadbirkorlar hamda davlat organlariga katta moddiy zarar yetkazadi. Ushbu maqolada firibgarlik jinoyatlarining huquqiy-tushunchaviy mohiyati, ularning asosiy turlari, amalga oshirish mexanizmlari va ichki ishlar organlari tomonidan bu jinoyatlarni aniqlash va fosh etishning samarali usullari yoritilgan. Maqolada shuningdek, jinoyatlarning oldini olish, ularni tez va toâliq ochish, firibgarlik sodir etishda qoâllaniladigan yangi texnologiyalarni aniqlash, hujjatlashtirish va ekspertizadan oâtkazish masalalari atroflicha tahlil etilgan. Soânggi yillarda yuzaga kelayotgan raqamli firibgarlik (internet orqali amalga oshiriladigan aldov) holatlari, plastik kartochkalar orqali firibgarlik, moliyaviy piramidalarning jinoyat tarkibi kabi muammolar ham koârib chiqiladi. Ichki ishlar organlari faoliyatida zamonaviy texnologiyalar, sunâiy intellekt, analitik dasturlar va maâlumotlar bazasi bilan ishlashning ahamiyati alohida taâkidlanadi. Mazkur vositalar firibgarlik jinoyatlarining izlarini aniqlash, isbotlash va ularni tez fosh etishda muhim rol oâynaydi. Shu bilan birga, tergov va surishtiruv organlari oârtasida axborot almashinuvini kuchaytirish, firibgarlik jinoyatlarining takrorlanishini oldini olishga qaratilgan profilaktik chora-tadbirlar zarurligi asoslab beriladi. Tadqiqot davomida jinoyatlarni aniqlash va tergov qilishda yuzaga keladigan muammolar â qonunchilikdagi boâshliqlar, hujjatlarni soxtalashtirish, isbotlash vositalarining yetishmasligi kabi omillar tahlil qilinadi. Shuningdek, huquqni muhofaza qiluvchi organlar va fuqarolar oârtasida hamkorlikni kuchaytirish, fuqarolarning huquqiy ongi va madaniyatini oshirish orqali firibgarlikka qarshi kurashish samaradorligini oshirish mumkinligi koârsatiladi.
References
Karimov I.A. Yuksak maânaviyat â yengilmas kuch. â Toshkent: Maânaviyat, 2008.
Sobirov F.B. Kriminalistikada zamonaviy yondashuvlar. â Toshkent: Oâzbekiston Yuridik nashriyoti, 2021.
Axmedov Z. Firibgarlik jinoyatlari va ularning tergov xususiyatlari. â Toshkent: Yuridik adabiyotlar, 2020.
Jalilov S. Jinoyatchilikka qarshi kurashda ichki ishlar organlarining oârni. // âHuquq va jamiyatâ jurnali. â 2023, â2. â B. 15â21.