JAZONI IJRO ETISH MUASSASALARIDA ISHLAB CHIQARISH TIZIMINING AHAMIYATI

Abstract

Jazoni ijro etish muassasalarida ishlab chiqarish tizimi – bu mahkumlarni mehnat faoliyatiga jalb etish orqali ularni ijtimoiy foydali faoliyatga yo‘naltirish, bandlik darajasini oshirish, ularning mehnat malakasini rivojlantirish va jamiyatga reintegratsiya qilishga xizmat qiluvchi muhim tizimlardan biridir. Ushbu maqolada aynan shu tizimning ijtimoiy, iqtisodiy va huquqiy ahamiyati keng yoritilgan. Tahlillar shuni ko‘rsatadiki, ishlab chiqarish faoliyati mahkumlarning bo‘sh vaqtini maqsadli tashkil etish, tartib-intizomni mustahkamlash, mehnatga bo‘lgan ijobiy munosabatni shakllantirishda muhim rol o‘ynaydi. Bundan tashqari, maqolada ishlab chiqarish faoliyatining mahkumlarning psixologik holatiga ta’siri, ularning ijtimoiy moslashuvchanlik darajasiga ijobiy ta’siri haqida ham so‘z yuritiladi. Muallif tomonidan bir qator xorijiy mamlakatlar tajribasi, xususan, Germaniya, Niderlandiya, Rossiya va AQShdagi jazoni ijro etish muassasalaridagi ishlab chiqarish faoliyati tajribalari o‘rganilgan. Bu tajribalar asosida O‘zbekiston Respublikasi sharoitida ushbu tizimni takomillashtirish bo‘yicha amaliy takliflar ilgari suriladi. Maqolada ishlab chiqarish tizimini huquqiy jihatdan mustahkamlash, xususiy sektor bilan hamkorlikda korxonalar tashkil etish, mahkumlarga kasb-hunar o‘rgatish dasturlarini kengaytirish zarurligi asoslab berilgan. Shuningdek, ishlab chiqarishning ichki tartib va qoidalari, mahsulotlar sifatini nazorat qilish, rentabellik va xavfsizlik choralari ham muhim omil sifatida ko‘rib chiqilgan. Xulosa o‘rnida aytish mumkinki, jazoni ijro etish muassasalaridagi ishlab chiqarish tizimi – bu nafaqat iqtisodiy foyda, balki mahkumlarning jamiyatga qayta moslashuvi, jinoyatchilikning takrorlanishini kamaytirish va ijtimoiy barqarorlikni ta'minlash yo‘lidagi samarali vositadir. Ushbu tizimni yanada rivojlantirish uchun institutsional, normativ-huquqiy va moliyaviy mexanizmlarni kuchaytirish muhim ahamiyat kasb etadi.